|
Problemy z menstruacją - pozwolę sobie zacytować tekst Tadka Sowińskiego z jego fb:
"O tym, że źle przemyslane odchudzanie prowadzić może do zaburzeń cyklu menstruacyjnego przekonało się dotkliwie wiele kobiet. Dlatego ważne jest by szerzyć wiedzę dotyczącą nie tylko leczenia ale przede wszystkim profilaktyki tego typu problemów. Okazuje się, że istnieją pewne instrumenty pozwalające minimalizować ryzyko wystapienia nieprawidłowości w omawianej materii u aktywnych fizycznie kobiet. Niniejszy artykuł stanowi pierwszą część opracowania dotyczącego zaburzeń miesiączkowania powiązanych ze sportowym czy też raczej "fitnessowym" trybem życia.
👨🏫 Konsekwencją zbyt niskiej podaży energii, zwłaszcza w połączeniu z innymi czynnikami takimi jak wysoka aktywność fizyczna i niski poziom tłuszczu zapasowego (oraz niedobór snu) może być czynnościowy brak miesiączki pochodzenia podwzgórzowego zwany także brakiem miesiączki typu funkcjonalnego lub po prostu FHA (functional hypothalamic amenorrhoea) [1;2].
👨🏫 Czynnościowy brak miesiączki pochodzenia podwzgórzowego oznacza brak miesiączek z powodu zahamowania funkcji osi podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikowej bez towarzyszących nieprawidłowości budowy anatomicznej w obrębie w/w jak również przy wykluczeniu innej choroby organicznej [1]. Wyróżnia się trzy główne rodzaje czynnościowego braku miesiączki pochodzenia podwzgórzowego [1]:
- związany z nadmiernym stresem,
- związany utratą masy ciała (i niską dostępnością energii)
- związany z uprawianiem sportu / nadmiernym wysiłkiem fizycznym.
👨🏫 Niezależnie od tego, który z wymienionych powyżej czynników leży u podłoża FHA (a często dochodzi do ich sumowania), czynnościowy brak miesiączki pochodzenia podwzgórzowego cechuje się zahamowaniem pulsacyjnego wydzielania ginadoliberyny (GnRH) przez podwzgórze [3]. W efekcie dochodzi w obrębie przysadki do spadku produkcji luteotropiny (LH) regulującej produkcję hormonów płciowych i przebieg cyklu menstruacyjnego [1;3].
👨🏫 W przypadku kobiet borykających się z FHA nierzadko notuje się także inne zaburzenia w regulacji produkcji hormonów. Należą do nich przede wszystkim [2;4;5]:
- nadmierna aktywność osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej czemu towarzyszy wzrost poziomu kortykoliberyny, hormonu kortykotropowego, kortyzolu i endogennych związków opioidowych;
- obniżenie czynności osi podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowej (czemu towarzyszy obniżone lub prawidłowe stężenie TSH, zwiększony poziom odwrotnej trijodotyroniny (rT3), a także obniżony poziom wolnej trójodotyroniny),
- obniżony poziom leptyny (który wynika przede wszystkim z niskiej dostępności energii z pokarmu i tkanki tłuszczowej).
👨🏫 Czynnościowy brak miesiączki pochodzenia podwzgórzowego powiązany jest w sposób bezpośredni z niedostatecznym wytwarzaniem estrogenów [6]. Należy mieć na uwadze, że biologiczna rola estrogenów wykracza daleko poza wpływ na rozwój żeńskich cech płciowych i poza regulację funkcji reprodukcyjnych [2; 6], Niedobór może wywierać niekorzystny wpływ na szczytową masę kostną osiąganą przez kobiety zwłaszcza młode. Dlatego zawsze brak miesiączki powinien stanowić powód do zasięgnięcia porady lekarskiej. Dieta, choć stanowić może ważny element terapii, ustalana jest po postawieniu diagnozy i pozytywnym jej zaopiniowaniu przez lekarza specjalistę. Modne dziś „leczenie na własną rękę” przy pomocy niesprawdzonych strategii (np. suplementacyjnych) i konsekwentne przedłużanie czasu w jakim organizm boryka się z niedoborem estrogenów może z jednej strony utrudniać późniejszą terapię, a z drugiej – może być zabójcze dla aparatu ruchu. Ten fakt niestety czesto nie bywa brany pod uwagę.
👨🏫 Obniżony poziom estrogenów charakterystyczny dla FHA może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji zdrowotnych takich jak [2;6;7]:
- bezpłodność / problemy z zajściem w ciążę, zwiększone ryzyko poronienia lub porodu przedwczesnego
- obniżenie nastroju / depresja,
- oogorszenie adaptacji wysiłkowej,
- nadciśnienie tętnicze krwi, (T4 pośrednio wspiera wytwarzanie tlenku azotu)
- spadek libido
- dyslipidemia / hiperlipidemia (przede wszystkim: zwiększone stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL), może być to powiązane i ze spadkiem poziomu estrogenów i ze spadkiem poziomu hormonów tarczycy gdyż T3 wpływa dodatnio na wrażliwość receptorów dla LDL).
👨🏫 Kiedy podejrzewać należy FHA? W rozpoznawaniu wspomnianego zaburzenia istotne są dane z wywiadu na temat występowania zaburzeń cykli menstruacyjnych. Najczęściej w przypadku FHA, po okresie prawidłowego miesiączkowania dochodzi do stopniowego rozwoju zaburzeń rytmu miesiączkowania [2;4;8]. U pacjentek w okresie wczesnego dojrzewania, zasadniczą manifestacją FHA jest brak miesiączki.
Ważny jest też wywiad na temat diety, poziomu aktywności fizycznej, ewentualnego występowania kryzysów emocjonalnych czy sytuacji stresowych, a także stosowania środków dopingujących oraz uspokajających lub nasennych [8].
Nie każda pacjentka chce o tym rozmawiać, dlatego w niektórych przypadkach do postawienia rozpoznania FHA konieczna może być również konsultacja psychologiczna.
👨🏫 Jak wyglądać winno postępowanie zaradcze w przypadku FHA? Leczenie przewlekłego braku jajeczkowania, zaburzeń cyklu miesiączkowego i wtórnego braku miesiączki wynikające z zaburzeń podwzgórzowych powinno być ukierunkowane na usunięcie pierwotnej przyczyny. Najczęściej normalizacja diety, kontrolowany przyrost masy ciała oraz ograniczenie wydatków energetycznych powiązanych z uprawianiem sportu i/lub zmniejszenie intensywności ćwiczeń a także ograniczenie ekspozycji na działanie czynników generujących stres psychiczny prowadzą do powrotu miesiączek [8].Niekiedy zaleca się terapię poznawczo-behawioralną w celu modyfikacji reakcji na stres. Stosowane tez bywają środki hormonalne. Na szczęście w wielu przypadkach wystarczy wprowadzenie zmian w trybie zycia przede wszystkiem w obrebie zwyczajów żywieniowych. "
|
1801 kcal
|
Tłusz: 60,06g | Białk: 111,67g | Węglo: 209,48g.
Śniadanie: Banan, Truskawki, Melvit Płatki Owsiane Górskie, KFD Premium WPC 80, Biedronka Mleko bez Laktozy, Migdały, Słonecznik. Lunch: Truskawki, Miód, Oliwa z Oliwek, Ocet Balsamiczny, Mięso z Piersi Kurczak, Grześkowiak Buraczek z Delikatną Cebulką, Bakłażan, Ziemniaki. Obiad: Pastrami Wołowe (98% Beztłuszczowe), Chleb Pszenno-Żytni, Musztarda, McDonald's Big Mac. Przekąski/Inne: Biedronka Mleko bez Laktozy. więcej...
|
|
2236 kcal
|
Ćwiczenie:
Siedzenie - 2 godziny i 30 minut, Spacer - 2 godziny i 20 minut, Siłownia (Fitness) - 50 minut, Jazda na Rowerze (Spokojna) - <16/kph - 20 minut, Orbitrek - 10 minut, Spanie - 8 godziny, Odpoczywanie - 9 godziny i 50 minut. więcej...
|
|